- Usprawnianie sfery wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej
- Rozwijanie orientacji przestrzennej w schemacie własnego ciała
- Zabawy matematyczne
- Usprawnianie sfery fonologicznej
Usprawnianie sfery wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej
- Zabawy w łamigłówki, układanki, rozsypanki, puzzle, memo (ta ostatnia gra świetnie ćwiczy również pamięć wzrokową).
- Zabawy w dobieranki obrazkowe, loteryjki.
- Wycinanie z papieru (od najprostszych do coraz trudniejszych elementów: na początku być może potrzebne będzie ćwiczenie polegające na przecięciu kartki na pół, z czasem należy powoli komplikować kształty) – także po śladzie (np. wycinanie konturów).
- Wskazywanie różnic i podobieństw między dwoma obrazkami lub przedmiotami (warto przy tym pamiętać, że często o wiele łatwiejsze dla dziecka jest wskazanie różnic – warto więc od tego polecenia zaczynać).
- Wspólne oglądanie ilustracji i zdjęć oraz obserwowanie najbliższego otoczenia i prowadzenie przy tym rozmów, w których powinny pojawić się pytania, typu: co widzę na obrazku, co widzę za oknem, co znajduje się w pokoju, gdzie leży lalka, dokąd wchodzi pani, etc.
- Zabawy w stawianie stempli – stemple mogą być wykonane wspólnie, np. z ziemniaka.
- Segregowanie przedmiotów/ilustracji ze względu na jakąś cechę (można przygotować zbiór małych kartoników, na których narysujemy np. proste kształty geometryczne, różniące się kolorem – taka pomoc umożliwi nam segregowanie kartoników ze względu na kształt oraz ze względu na kolor).
- W ciepłe dni zachęcamy do wspólnych zabaw w piaskownicy (oprócz rozwijania umiejętności koordynowania oka i ręki, zabawy w piaskownicy stymulują również wspaniale rozwój społeczny i emocjonalny dziecka, które ma okazję przebywać i dzielić się przestrzenią z innymi dziećmi).
- Budowanie z klocków – przy czym warto bawić się klockami co najmniej na trzy sposoby: budowanie z wyobraźni, odwzorowywanie poszczególnych ruchów, które wykonuje dorosły, budowanie przy pomocy obrazka gotowej już budowli.
Rozwijanie orientacji przestrzennej w schemacie własnego ciała
- Układanie człowieka z części ciała (ręce, nogi, tułów, głowa) oraz głowy z części twarzy (oczy, nos, usta). Ubieranie narysowanego człowieczka w ubranka wycięte z gazet, z papieru z materiału (zwracam uwagę na stosowanie konkretnych poleceń, typu: „załóż dziewczynce czapkę na głowę”, etc. – kiedy tylko to jest możliwe).
- Zabawy typu: „głowa, ramiona, kolana, pięty...” oraz inne, w których mogą pojawić się polecenia: „dotknij (lewą) ręką (lewego) ucha” – na początku warto wesprzeć dziecko pokazem (demonstracja poprawnego wykonania polecenia) oraz nie wymagać przekroczenia linii środka (czyli nie prosić o dotknięcie np. lewą ręką prawego kolana, itd.).
- Zabawy w podchody, chowanego oraz w szukanie określonego przedmiotu przy pomocy wskazówek osoby, która ukryła przedmiot (typu: „ten przedmiot znajduje się wysoko”).
- Zabawy w umieszczanie przedmiotów/ludzi/zwierząt wyciętych z papieru, w określone miejsca na obrazku (powinny się tu pojawić polecenia typu: „kaczkę przyklejmy nad rzeczką, pan zaś stoi koło domu"). To ćwiczenie świetnie nadaje się do usprawniania umiejętności prawidłowego używania przyimków (na, pod, obok, nad, etc.).
- Opisywanie obrazka/zdjęcia: odpowiadanie na pytania typu: „kto siedzi na drzewie, a kto stoi koło drzewa?”, „co leży na stole?”, „co leży pod stołem?”.
- Masażyki i przytulanki, podczas których dorosły wymawia głośno te części ciała, które właśnie masuje (dotyka).
Zabawy matematyczne
- Układanie człowieka z części ciała (ręce, nogi, tułów, głowa) oraz głowy z części twarzy (oczy, nos, usta). Ubieranie narysowanego człowieczka w ubranka wycięte z gazet, z papieru z materiału (zwracam uwagę na stosowanie konkretnych poleceń, typu: „załóż dziewczynce czapkę na głowę”, etc. – kiedy tylko to jest możliwe).
- Zabawy typu: „głowa, ramiona, kolana, pięty...” oraz inne, w których mogą pojawić się polecenia: „dotknij (lewą) ręką (lewego) ucha” – na początku warto wesprzeć dziecko pokazem (demonstracja poprawnego wykonania polecenia) oraz nie wymagać przekroczenia linii środka (czyli nie prosić o dotknięcie np. lewą ręką prawego kolana, itd.).
- Zabawy w podchody, chowanego oraz w szukanie określonego przedmiotu przy pomocy wskazówek osoby, która ukryła przedmiot (typu: „ten przedmiot znajduje się wysoko”).
- Zabawy w umieszczanie przedmiotów/ludzi/zwierząt wyciętych z papieru, w określone miejsca na obrazku (powinny się tu pojawić polecenia typu: „kaczkę przyklejmy nad rzeczką, pan zaś stoi koło domu"). To ćwiczenie świetnie nadaje się do usprawniania umiejętności prawidłowego używania przyimków (na, pod, obok, nad, etc.).
- Opisywanie obrazka/zdjęcia: odpowiadanie na pytania typu: „kto siedzi na drzewie, a kto stoi koło drzewa?”, „co leży na stole?”, „co leży pod stołem?”.
- Masażyki i przytulanki, podczas których dorosły wymawia głośno te części ciała, które właśnie masuje (dotyka).
Usprawnianie sfery fonologicznej
- Zabawy z użyciem dźwięków dnia codziennego – odgadywanie, jaki przedmiot wydaje konkretny dźwięk proponuję zacząć od demonstracji tych właśnie przedmiotów i ich odgłosów (wraz z podaniem nazw, które w zabawie będzie musiało użyć dziecko).
- Wsłuchiwanie się w odgłosy natury (wyjście na łąkę, do lasu, na spacer, które umożliwiają dziecku usłyszenie dźwięków, również tych dalekich, w pozornie panującej ciszy).
- To ćwiczenie może być aktualnie trudne do realizacji, ale są to ćwiczenia też na przyszłość.
- Zabawy w naśladowanie odgłosów zwierząt – mogą mieć przeróżną formę, np.: losowanie kartoników ze zdjęciami przeróżnych zwierząt i udawanie ich (sposób poruszania się, zwyczaje oraz wydawane odgłosy).
- Wspólna gra na instrumentach – w tym także próby odzwierciedlania podczas gry opowiadanych historii (wdzięcznymi motywami są: pogoda, ucieczka, walka ze smokiem, ratowanie księżniczki, wesele, itp.).
- Wspólne wyszukiwanie ciekawych dźwięków – uderzanie w butelki wypełnione różną ilością wody, darcie kartki papieru, stukanie w meble wykonane z różnych tworzyw, etc.
- Zabawy w odtwarzanie rytmów i usłyszanych melodii: rytm można wyklaskać, wytupać, wystukać lub zagrać (za pomocą instrumentu), odtwarzanie zaś powinno działać w dwie strony (raz demonstruje dorosły, raz dziecko). Należy zaczynać od rytmów 2-3-elementowych.
- Zabawy w rymowanie: do podanego słowa dziecko wyszukuje wyraz, który się z nim rymuje – materiałem mogą być pojedyncze słowa oraz wierszyki. W trakcie zabawy warto stworzyć również takie sytuacje, że to dziecko będzie proponować słowa, a dorosły będzie próbował odnaleźć rym.
- Uczenie się zabawnych piosenek, wierszyków, począwszy od wierszyków dwu-wersowych, które dziecku stosunkowo łatwo będzie zapamiętać. W innej odmianie tego ćwiczenia, do zapamiętywanych słów można dokładać gesty.
- Zabawy z głosem w: „cicho-głośno”, „głośniej-ciszej-najciszej”, „szepty i krzyki” – zmienianie natężenia głosu na polecenie. Wesołą odmianą tej zabawy są zmiany głosu podczas śpiewania (głośno-cicho, szybko-wolno, wysoko-nisko).
Opracowała mgr Jadwiga Woś – pedagog
